MUMLAR HAKKINDA BİLMENİZ GEREKENLER

Mum nedir? Mum, parafin, jel parafin, soya veya ayçiçek parafini gibi yavaş yanan bir maddenin, genellikle pamuktan yapılan bir fitilin üzerine döküldükten sonra katılaştırılması yöntemiyle hazırlanan bir ışık kaynağıdır. Böyle söyleyince biraz garip değil mi? Haklısınız. Her zaman gözümüzün önünde olan bu kadar basit bir ‘şeyi’ ciddi ciddi açıklayınca tuhaf gelmesi normal. Ama bir düşünün; mumlar hayatınızın ne kadar içinde? Dekorasyon amaçlı, aydınlatma amaçlı, meditasyona destek, çalışırken odaklandırıcı, kokusuyla rahatlatıcı… Mumlar gerçekten de hayatımızda önemli bir yere sahip.

Mumun tarihçesini hiç merak ettiniz mi?

Mum, Antik Çağ'ın ilk buluşları arasındadır. Bilinen en eski kaynaklara göre ilk mum balmumundan yapıldı.

İlk defa 1800’li yıllardan sonra Avrupa’da mum malzemesi yapmakta yeni işlemler öğrenilmiştir. Önce stearik asit, sonra da stearik asitten ayrı, iki önemli malzeme daha bulunmuştur: İspermeçet balinasının kafa boşluğundan elde edilen ispermeçet ve petrolün bir yan ürünü olan parafin.

Bu buluşlardan sonra parafin ve stearik asitle hazırlanan karışım mumun temel malzemesi olmuştur. Ancak bu karışımın içine yüzde üç oranında serezin, yüzde 5 oranında sertleştirici wax katılırsa karışım daha saydam ve sert olacaktır. Yanışta ise yüzde otuz daha uzun yanacaktır. Aslında en iyi mum budur.

Günümüzde mum çok değişik yerlerde ve farklı amaçlarda kullanılmaktadır. Tüketilen mumlar ve dekoratif mumlar gibi. Hammaddenin içeriği değişmezken yan katkılarından dolayı yanış süresi, yanış şekli ve malzemenin sertliği farklılıklar gösteriyor.

Mum nasıl yanar?

Mum balmumu içine gömülmüş tutuşabilir bir fitil yardımıyla ışık veren yanıcı bir katı maddedir. Balmumu, alevin ısısıyla erir ve oluşan sıcaklık ile fitil alevi yanar.

Mum ne kadar yumuşak olursa mumun yanış süresi de o kadar kısa olur. Mumun yanış süresi ve kalitesi tamamen malzemenin sertliği ve içindeki katkılarıyla doğru orantılıdır.

Mum kullanımında dikkat edilecek hususlar

- Mum fitilinin dibine yanıcı maddeler atmayın.

- Mumun yakıldığı ortam mutlaka rüzgarsız ve cereyansız olmalıdır.

- Yanış esnasında mum fitilindeki ateşin kesinlikle sağa ve sola sallanmadan dik olarak yanması gerekir.

- Mumun fitili uzadıkça yanışı bozulur. Temiz ve güzel bir yanış için fitil 0,5 cm uzunluğunda olmalı, yanmaya bağlı olarak uzun hale geldikçe uçtaki siyah kurumuş kısım kesilerek temizlenmelidir. Fitil uzun olursa tüter, kısa olursa az ışık verir

- Mum yanarken asla bir yerden bir yere taşımayın.

- Mumu güneşten ve ısısı yüksek yerlerden uzak tutun. Aksi halde mumda erime ve çeşitli hasarlar gözlenebilir.

Mum yapımında kullanılan malzemeler

Parafin en yaygın hammaddedir. Bir diğer hammadde balmumudur. Balmumu arıların peteklerinin yüksek ısıda ısıtılıp süzülmesinden elde edilir. Balmumu pahalı bir hammaddedir. Günümüzde popülerliği artmakta olan bir başka hammadde ise soyadır. Soya fasulyesinden elde edilen hammadde güzel yanışı ve etkili koku yayışı nedeniyle tercih edilir.

Mum yapımında kullanılan balmumu tipleri eskiye göre büyük ölçüde değişmiştir. Günümüzde daha yüksek erime noktalarına sahip güçlü mumlar oluşturmak için, çeşitli maddeler çeşitli şekillerde karıştırılıyor. Genellikle standart ticari mumlar genellikle % 60 parafin, % 35 stearik asit ve %5 balmumu içerir.

Bal mumundan yapılan mumlar sadece saf bal mumu, parafin ve az miktarda sertleştirici mum kullanılarak yapılır.

Dekoratif mumlarda, genellikle balmumu ve parafin dışındaki mumlar kullanılır.

Mum terminalojisi

Parafin: Hammaddesi petrol olan renksiz ve kokusuz bir maddedir. Günümüzde başta mum yapımında kullanılmaktadır.

Jel Parafin: Normal parafin gibi hammaddesi petrol olan ve şeffaf görünüme sahip parafin çeşididir. Ancak diğer parafinden daha dayanıklıdır ve uzun yanma ömrüne sahiptir.

Soya veya Ayçiçek Parafini: Hammaddesi tamamen soya veya ayçiçek yağı olan bitkisel parafindir. İçerisinde petrol türevi bulunmaz.

Bal Mumu: Arılar petek gözlerini örmek içim balmumu üretirler. Balmumu suda erimediği halde eter ve kloroformda erir.  Yapısı 300'den fazla maddeden oluşan oldukça karmaşık bir yapıdır. Bileşiminde yaklaşık 50 aroma maddesi belirlenmiştir.

Stearik Asit: Pek çok yağın yapısında bulunan, sabun, mum, yapımında kullanılan kimyasal içeriktir. 1800'lü yıllarda ilk defa kullanılmaya başlanmıştır.

Mum Fitili: Mum imalatında kullanılan fitiller %100 ham pamuktan üretilirler. Daha düzgün ve sağlıklı bir yanış için bu tercih edilir.

Mum Esansı: Konsantre olup yağ bazlı olduğu için sadece mum yapımında kullanılır. Yağ bazlı olmayan esanslar parafin içerisinde tutunamazlar.

Mum Boyası: Bu boyalar genelde organik boyalardır. Doğada bulunan çeşitli bitki özlerinden elde edilirler. Günümüzde mum yapımında kullanılan kimyasal boyalarda mevcuttur ancak en iyi sonuç organik boyalar ile alınabilir.

Yüzen mum nedir?

Yüzen mum, suya koyulduğunda ağırlığından daha fazla miktarda suyun yerini alan bir mumdur. Yani suya koyulduğunda yüzer.

Bu mumlar genellikle yuvarlak bir şekilde yapılır. Dekorasyon amaçlı kullanımları çok şıktır.

Doğal mum nedir?

Parafin, renklendirici ve sentetik koku içermeyen mumlara doğal mum denir.  

Doğal mum kullanımı için en dikkat edilecek nokta, mum yanarken asla yanından uzaklaşmamanızdır. Çünkü doğal mumlar, kolay ateş alırlar. 

Doğal mumum avantajları neler?

Mum aslında çok basit bir ev eşyasıdır ancak bulunduğu ortamı anında güzelleştirmekte çok ustadır. Bunu nedeni ışığının etrafa yaydığı o dinlendirici ve sakinleştirici loşluk olabilir mi acaba?

Özellikle ev gibi kapalı mekanlarda kullandığımız mumların sağlıklı olması çok önemlidir. Sonuçta soluduğumuz havaya karışıyorlar… Bu yüzden petrol türevi içerik yerine renklendirici ve sentetik koku da içermeyen doğal mumları tercih edenlerin sayısı epey fazla. Hatta bazıları mumlarını evde yapıyor. Ev yapımı mumlarda margarin bile kullanılıyor bunu biliyor muydunuz?

Doğal mumların içeriğinde tamamen katkısız ürünler kullanılıyor. Margarin, aromatik yağ, gerçek balmumu, gıda boyası gibi. Siz de mum çok seviyorsanız bu tariflerden birini evde uygulayabilirsiniz. Üstelik yapımı oldukça pratik gözüküyor.

İLGİLİ HABERLER

HEDİYELİK MUM ÖNERİLERİ

MUM ÇEŞİTLERİ

HANGİ MUM KOKULARI NEYE İYİ GELİR?

MUMLAR HAKKINDA MERAK ETTİĞİNİZ HER ŞEY

EVDE PRATİK MUM YAPIMI